ตามเราไปพูดคุยกับคุณเต้-อัญชรี อัสววิมล เจ้าของฟาร์มผักออร์แกนิกผู้เริ่มต้นจากการปลูกผักสวนครัวข้างบ้าน ด้วยความเชื่อว่าผักสามารถเติบโตได้โดยไม่จำเป็นต้องใช้สารเคมี ก่อนจะขยับขยายจนเกิดเป็น Organ by Smart Nine Farm ที่หลายคนรู้จักอย่างทุกวันนี้ คุณเต้บอกว่าปลูกผักให้เจริญเติบโตได้ดีก็เป็นเรื่องหนึ่ง แต่จะปลูกผักอย่างไรให้อร่อยและไม่ขมนี่สิคือความท้าทาย บอกเลยว่าถ้าอ่าน Garden Lover ฉบับนี้จบแล้วทุกคนต้องอยากพุ่งตัวไปที่ฟาร์มของคุณเต้อย่างแน่นอน
เพราะเป็นคนชอบทำอาหารจึงปลูกทุกอย่างที่ชอบกิน
ก่อนจะมาทำฟาร์มเราเป็นคนชอบทำอาหาร บ้านเดิมอยู่พระราม 9 จะปลูกผักสวนครัวแปลงเล็กๆ ไว้ข้างบ้าน ส่วนด้านหน้าจะเป็นมุมไม้ดอกไม้ประดับ ปลูกแบบไม่ใช้ปุ๋ยเคมี ด้วยความเชื่อว่าไม่ต้องใช้สารเคมีในการปลูกผักเขาก็สามารถเติบโตได้ เป็นสิ่งที่เราได้รับการปลูกฝังมาตั้งแต่เด็กๆ ตอนเรียนวิชาเกษตรสมัยก่อน เริ่มจากปลูกทุกอย่างที่ชอบกิน รู้สึกสนุกเวลาไปเก็บผักหลังบ้านมาทำกับข้าว จากสเกลเล็กๆ ก็ขยับขยายมาปลูกตรงที่ดินในจังหวัดนนทบุรีของเราซึ่งถมดินทิ้งไว้ประมาณ 3-4 ปีแล้ว เริ่มจากปลูกถั่วฝักยาว คะน้า กวางตุ้ง ผักบุ้ง ด้วยความบ้าพลังปลูกเยอะมากจนกินไม่ทัน จึงนำไปแจกจ่ายเพื่อนบ้านจนมีคนถามว่า “คุณเต้ทำผักขายได้ไหม”
มีคุณอาข้างบ้านบอกว่าเขาไม่ได้กินถั่วฝักยาวรสชาติแบบนี้มา 30 กว่าปีแล้ว เป็นรสชาติในความทรงจำที่ไม่มีกลิ่นเหม็นเขียวและหวานมาก เขาไม่กล้ากินถั่วฝักยาวที่ซื้อจากท้องตลาดทั่วไปเพราะใช้สารเคมีเยอะ นั่นน่าจะเป็นจุดเริ่มต้นในการตั้งคำถามว่าถ้าเราปลูกผักขายจริงๆ จะทำอย่างไร ต้องตั้งราคาเท่าไร จึงทดลองปลูกในพื้นที่เล็กๆ ก่อน
จากคำถามนั้นสู่การเรียนรู้และลงมือปลูกอย่างจริงจัง
เมื่อคิดว่าจะปลูกผักขายจึงเริ่มต้นจากปลูกผักบุ้งง่ายๆ ก่อน และตั้งคำถามว่าทำไมเวลาไปซื้อผักบุ้งจากตลาดเราต้องเด็ดโคนกับรากทิ้ง ทำไมผักบุ้งถึงแก่ เราควรกินได้ทั้งต้นไหมนะ ตอนปลูกจึงลองลดอายุการเก็บผักบุ้งจากปกติ 25 วันเหลือแค่ 17 วัน ทำให้ได้ผักบุ้งอ่อนเด็ดได้ถึงราก พอนำไปให้เพื่อนบ้านทุกคนชอบมาก จนมีออร์เดอร์จองผักบุ้งเยอะมาก จากนั้นเราก็เริ่มหว่านผักอย่างอื่น เช่น กวางตุ้ง คะน้า เขาก็พูดกันอีกว่าอร่อย ไม่เคยกินผักรสชาติแบบนี้มาก่อน เราในฐานะคนปลูกก็เริ่มเอ๊ะ! ผักเนี่ยนะอร่อย
จากที่ทดลองปลูกพื้นที่เล็กๆ ประมาณ 50 ตารางวา จึงปลูกเพิ่มเป็น 1 งาน และขยับขยายจนกลายมาเป็น Organ by Smart Nine Farm อย่างที่เห็นกันทุกวันนี้ ตอนนั้นเราต้องไปเปิดหาข้อมูลจากออร์แกนิกไทยแลนด์ว่าถ้าจะปลูกผักออร์แกนิก ทำสวนต้องทำอย่างไร มีข้อจำกัดอะไรบ้าง เช่น แหล่งน้ำต้องสะอาด ไม่มีสารตะกั่วและโลหะหนัก ต้องมีบับเบิลโซน เราเลือกใช้น้ำประปาด้วยเปรียบแล้วว่าใช้ต้นทุนน้อยที่สุด แล้วปลูกกล้วยล้อมรอบพื้นที่ 2 ฝั่งด้านข้าง จากนั้นไปดูเรื่องการปรุงดิน หมักดิน บ่มดิน ซึ่งถือเป็นหัวใจหลักที่ต้องให้ความสำคัญ ถ้าดินสมบูรณ์ มีจุลินทรีย์ และสารอาหารที่ดีที่สุด ผักที่เราปลูกจะงามโดยไม่ต้องทำอะไรเยอะเลย
ปลูกผักสลัดให้โตนั้นไม่ยาก แต่ปลูกให้อร่อยต้องทำอย่างไร
Organ by Smart Nine Farm ตอนนี้เน้นปลูกผักสลัดเป็นหลัก นอกจากนี้จะมีผักสวนครัวกับเฮิร์บต่างๆ ช่วงเริ่มต้นปลูกผักสลัดแรกๆ เพื่อนบ้านที่ออร์เดอร์ผักกับเราจะคอยบอกว่า “คุณเต้คอสใบยังแข็งไป เนื้อกระด้าง ยังติดรสขมอยู่นะ” ทุกคนจะช่วยคอมเมนต์ให้เพราะเรายังไม่ชำนาญการปลูกผักสลัด และโจทย์อีกอย่างคือเวลาเอาผักสลัดไปให้แต่ละบ้านเขาจะออร์เดอร์ต่างกัน บ้านนี้ไม่เอาเรดโอ๊ก บ้านนั้นไม่เอากรีนโอ๊ก ไม่เอาคอสนะ โดยให้เหตุผลเดียวกันว่ามันขม ถ้าอย่างนั้นแปลว่าจริงๆ แล้วผักต้องไม่ขมใช่ไหม ทำไมบางบ้านกินชนิดนี้ได้แต่บางบ้านกินไม่ได้ล่ะ
จากนั้นสิ่งที่เราทำคือมานั่งเฝ้านั่งดูผักแต่ละชนิดเลยว่าต้องมีช่วงอายุในการปลูกเท่าไรถึงอร่อย ทำไมมันขม ผักเราไม่ได้ใช้สารเคมีก็เดินเด็ดชิมจากแปลงทั้งวัน เช้า กลางวัน เย็น จนเริ่มรู้และเข้าใจว่าผักสลัดเป็นผักเมืองหนาว จะรดน้ำแค่เช้ากับเย็นเหมือนผักทั่วไปไม่ได้ บ้านเราเป็นเมืองร้อน ยิ่งร้อนผักยิ่งมีความเครียด พอเครียดเขาจะเค้นยางออกมาตามใบ ทำให้ผักขม เราจึงต้องเพิ่มรอบรดน้ำเปิดสเปรย์ในช่วงกลางวันเพราะความชื้นไม่ถึง เพื่อให้ผักคลายเครียดเหมือนได้อาบน้ำให้ชุ่มชื่นหัวใจ
นอกจากนี้ต้องเทียบอายุการเก็บด้วย เช่น คอส กรีนโอ๊ก เรดโอ๊ก ถ้าเราเริ่มเพาะและเก็บพร้อมกัน ผักบางชนิดจะแก่ไป บางชนิดอายุยังไม่ถึง ทำให้รสชาติของผักเพี้ยน เราต้องรีเสิร์ชว่าชนิดไหนโตเร็วโตช้า ช่วงอายุไหนเก็บแล้วอร่อยที่สุด โดยนับตั้งแต่วันที่เริ่มปลูกว่าผักชนิดนี้ควรเพาะเมล็ดก่อน ส่วนชนิดอื่นอีก 3 วันหรือสัปดาห์หนึ่งจึงจะเพาะเมล็ดได้ เพื่อที่ปลายทางเราจะสามารถเก็บผลผลิตได้พร้อมกัน ทั้งยังเป็นช่วงเวลาที่เหมาะสมของผักสลัดแต่ละชนิดอีกด้วย จนกลายเป็นสโลแกนของฟาร์มเราว่าผักสลัดต้องไม่ขมและอร่อย
ปลูกผักออร์แกนิกไม่ใช่เรื่องง่าย อะไรคือแพสชันของคุณเต้
ก่อนมาทำฟาร์มเราเป็นพยาบาล นอกจากความภูมิใจในฐานะคนปลูกผักแบบปลอดสารเคมีจริงๆ แล้ว เรายังดีใจเวลาคนกินแล้วบอกว่าอร่อย เหมือนเราได้ให้ของดีมีคุณภาพกับเขา แต่ถ้าถามถึงแพสชันจริงๆ นอกจากคุณอาที่บอกว่าได้กินถั่วฝักยาวรสชาติในความทรงจำแล้ว มีอยู่วันหนึ่งมีผู้ป่วยมะเร็งมาซื้อผักที่สวนแล้วบอกเราว่า “ขอบคุณนะที่ทำให้พี่มีชีวิตอยู่ต่อได้” ทำให้เขาสบายใจว่ามีแหล่งซื้ออาหารที่ปลอดภัย ณ วันนั้นทำให้เรารู้สึกว่ายังอยู่ในวิชาชีพพยาบาล เราได้ดูแลคนป่วยด้วยการปลูกผักดีๆ ให้เขากิน รวมถึงลูกค้าคนอื่นๆ เหมือนเรามีส่วนดูแลเขาเรื่องอาหารตั้งแต่ก่อนป่วย ยิ่งทำให้เรามีความสุขที่จะทำ
ตลอดเวลาที่เรานั่งคุยกับคุณเต้บอกเลยว่านอกจากจะได้ทั้งความรู้ แรงบันดาลใจแล้ว ยังอิ่มเอมไปกับความตั้งใจ ใส่ใจในการปลูกผักของคุณเต้ว่าปลายทางทุกคนจะต้องได้กินผักที่สดใหม่ อร่อย และปลอดภัยจริงๆ สำหรับใครที่สนใจสามารถแวะไปชมฟาร์ม นั่งทานอาหารอร่อยๆ กันได้ที่ Organ by Smart Nine Farm แอบกระซิบบอกว่าถั่วฝักยาวหวานจริง ผักสลัดไม่ขม ขนาดเคลยังกินง่ายและอร่อยอย่างไม่น่าเชื่อเลยล่ะ
